Táo bón trước giờ vẫn luôn là căn bệnh khó để định nghĩa được cụ thể. Thông thường, bệnh nhân cũng có thể tự mình chẩn đoán được về tình trạng này của bản thân. Về mặt cơ bản, táo bón là hiện tượng đi vệ sinh phân cứng, khô hơn bình thường và số lần đi vệ sinh cũng ít hơn thường ngày. Vấn đề của dược sĩ ở đây là cần phải tìm ra những nguyên nhân làm cho bệnh nhân cảm thấy khó chịu do triệu chứng này gây ra.
Bài viết dưới đây, Phòng khám Bác sĩ Dung xin giải đáp thắc mắc của nhiều người về công thức cắt liều táo bón chi tiết Xin mời các bạn cùng theo dõi chi tiết!
1. Tìm hiểu chung trước khi cắt liều táo bón

Bản thân tác giả cũng đã từng phải trải qua những cơn táo bón và có thể các dược sĩ cũng đã gặp phải trường hợp này. Táo bón gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe đường tiêu hóa và còn tạo cảm giác khó chịu cho người gặp phải. Do đó, việc cắt liều táo bón đúng và đủ sẽ giúp các nhà thuốc chiếm được lòng tin từ bệnh nhân. Tuy nhiên, để hiểu và có thể cắt đúng liều táo bón thì các dược sĩ nên tìm hiểu kỹ vấn đề mà mình cần phải giải quyết. Dưới đây là một số thông tin được Dược sĩ Tuấn tìm hiểu và tóm gọn lại:
Táo bón là gì?
Trước khi muốn quyết định cắt liều táo bón thì các dược sĩ nên tìm hiểu kĩ về vấn để mình đang phải giải quyết. Táo bón được hiểu là tình trạng đi vệ sinh phân cứng, khô, to hơn bình thường và diễn ra không thường xuyên trong ngày. Khi bệnh nhân đi vệ sinh sẽ bị đau và cảm thấy khó khăn hơn bình thường. Thậm chí, một số bệnh nhân có thể kèm theo đi vệ sinh ra phân són.
Theo những tiêu chuẩn ROME III, bệnh nhân được chẩn đoán bị táo bón khi gặp ít nhất 2 trong những triệu chứng sau trong khoảng thời gian 1 tháng.
- Cảm thấy khó chịu ở bụng
- Bị đầy bụng
- Nôn hoặc buồn nôn.
- Trong vài trường hợp, bệnh nhân còn có thể bị tắc ruột.
Nguyên nhân phổ biến gây ra táo bón
- Thường gặp: Do bị rối loạn cơ năng
- Nguyên nhân đến từ thần kinh
- Rối loạn nội tiết chuyển hóa: Suy giáp trạng, đa xơ cứng, tăng hoặc giảm calci máu,…
2. Để cắt liều táo bón đúng cần phải nắm những thông tin gì?
Trong bài viết này, tôi sẽ không trình bày theo cấu trúc cũ mà sẽ tập trung vào phần bệnh học. Hy vọng trước khi quyết định cắt liều táo bón, các dược sĩ nên khai thác đầy đủ những thông tin này.
Chi tiết về thói quen đi vệ sinh
Nhiều chuyên gia sức khỏe có lời khuyên về thói quen đi vệ sinh hàng ngày là điều tốt cho sức khỏe. Dù thế thì nên thực hiện điều này một cách tự nhiên mà không được sử dụng thuốc nhuận tràng để kích thích. Trên thực tế, số lần đi vệ sinh được xem là bình thường giao động trong khoảng 3 lần/ngày đến 3 lần /tuần.
Do đó, dược sĩ nên giải thích kỹ cho bệnh nhân hiểu về điều này. Dược sĩ chỉ nên lưu ý cho bệnh nhân về đặc điểm của phân như: Cứng, rắn, khô, hơn bình thường và số lần đi vệ sinh ít cũng như khó khăn hơn. Điều này giúp xác định được tình trạng hiện tại của bệnh nhân và nếu có sự thay đổi đột ngột trong khoảng 2 tuần thì nên khuyên bệnh nhân đến thăm khám bác sĩ ngay.
Chế độ ăn uống sinh hoạt
Một trong những nguyên nhân chính gây ra táo bón là chế độ ăn uống không đủ chất xơ cho cơ thể. Dược sĩ nên hỏi bệnh nhân của mình có ăn nhiều rau hay uống nhiều nước trong chế độ ăn không. Ngoài ra, sự thay đổi chế độ ăn cũng như lối sống thường xuyên cũng có thể dẫn tới táo bón như: Đi du lịch, ăn uống không đầy đủ, làm việc,…
Thói quen sử dụng thuốc
Một số thuốc nhuận tràng có tác dụng phụ là gây ra táo bón. Khi lạm dụng thuốc nhuận tràng mà không cảm nhận hiệu quả của thuốc thì nên đến gặp bác sĩ là tốt nhất. Việc lạm dụng thuốc kéo dài dẫn tới nguy cơ mất trương lực của cơ trơn thành ruột và lại tiếp tục bị táo bón.
Những dấu hiệu của triệu chứng táo bón
Táo bón thường đi kèm với một số triệu chứng khác như: Cảm giác khó chịu ở bụng, bị đầy hơi, cảm giác buồn nôn và nôn. Ngoài ra, một số triệu chứng nguy hiểm cần phải chú ý bao gồm:
Phân có lẫn với máu
Trong trường hợp trong phân có lẫn máu thì đây có thể có liên quan tới táo bón. Tuy nhiên, trường hợp này không quá nghiêm trọng nhưng dược sĩ nên khuyên bệnh nhân của mình đến gặp bác sĩ để được thăm khám kịp thời. Nguyên nhân ở đây có thể là do bệnh nhân bị trĩ hoặc từ một vết nứt nhỏ ở da và niệm mạc. Tất cả các trường hợp trên đều bắt nguồn từ việc chế độ ăn thiếu chất xơ.
Bệnh nhân bị ung thư ruột
Ung thư đại tràng cũng là nguyên nhân gây ra sự thay đổi về thói quen đi vệ sinh. Chẩn đoán và can thiệp sớm giúp cải thiện được tiên lượng bệnh. Trường hợp này có thể gặp ngay cả ở cả bệnh nhân dưới 50 tuổi.
3. Xây dựng công thức cắt liều táo bón chung
Bản thân tôi là một dược sĩ đại học, được đạo tạo tại một trong những ngôi trường hàng đầu trong ngành dược. Tuy vậy, lúc vừa mới bước vào nhà thuốc cũng rất hoang mang và không biết phải bắt đầu từ đâu. Đó là lý do tôi muốn làm về chuỗi series chia sẽ kinh nghệm cắt liều thuốc này.
Để nắm vững được cách cắt liều táo bón hay bệnh lý nào thì dược sĩ cũng nên nhớ nguyên tắc chung là loại bỏ nguyên nhân và khắc phục triệu chứng. Có một bộ phận dược sĩ hiện nay chỉ học thuộc công thức và rap theo cho mọi trường hợp. Điều này thực sự đáng buồn cho ngành dược và cả bệnh nhân. Hy vọng anh, chị dược sĩ hãy nắm chắc kiến thức rồi mới tiến hành điều trị cho bệnh nhân.
Công thức chung cắt liều táo bón
Cho bệnh nhân sử dụng các thuốc quen thuộc, nếu thấy không cải thiện tình trạng thì nên khuyên bệnh nhân đến thăm khám bác sĩ. Dược sĩ chỉ cần tư vấn kỹ về chế độ ăn uống đảm bảo cung cấp đủ chất xơ và uống nhiều nước. Trong trường hợp, bệnh nhân không cải thiện sau 2 tuần điều trị thì cũng nên khuyên bệnh nhân đến thăm khám bác sĩ.
Điều trị chứng táo bón cơ năng
Nguyên tắc điều trị: Khôi phục lại bình thường trạng thái phân ban đầu và ngăn ngừa tái phát.
Điều trị cụ thể
- Thụt tháo phân: PEG (Poly ethylene glycol)
- Thụt hậu môn: Phosphate soda enemas (Fleet)
- Sử dụng các thuốc sau

Nhuận tràng thẩm thấu | Nhuận tràng bôi trơn (ít dùng) | Nhuận tràng kích thích |
|
|
|
- Chế độ ăn: Tăng carbonhydrate, lượng dịch và chất xơ.
Một số lưu ý trong cắt liều táo bón
Một trong những lưu ý quan trọng về cắt liều táo bón là tránh làm dụng thuốc nhuận tràng đối với 2 đối tượng. Đó là nhóm bệnh nhân điều trị táo bón mạn tính và nhóm người nhằm mục đích giảm cân. Bệnh nhân bị táo bón mạn tính điều trị bằng thuốc nhuận tràng và đây cũng là nguyên nhân gây ra táo bón. Đó là một vòng luẩn quẩn khiến cho bệnh nhân bị tổn thương thần kinh ở đại tràng.
Mặt khác, đối tượng sử dụng lượng lớn thuốc nhuận tràng nhằm mục đích giảm cân. Dược sĩ nên giám sát việc mua này của bệnh nhân. Dù ai mua thuốc này với số lượng lớn đều cần phải tư vấn kĩ trước khi bán.
4. Cắt liều táo bón chuyên sâu
Nhìn chung, táo bón bắt nguồn từ những bệnh lý thường gặp và không quá nghiêm trọng. Thông thường, chỉ cần điều trị táo bón với những thuốc sử dụng trên. Dược sĩ chỉ cần khuyên bệnh nhân của mình cải thiện chế độ ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước và bù lại đủ lượng dịch. Ngoài ra có thể khuyên bệnh nhân vận động và tập thể dục thường xuyên. Trong trường hợp phải sử dụng thuốc thì chỉ nên sử dụng thuốc nhuận tràng trong một thời gian ngắn để cải thiện lập tức rồi dừng.
Thuốc nhuận tràng kích thích (Bisacodyl)
Cắt liều táo bón – Nhóm thuốc nhuận tràng kích thích có cơ chế làm tăng nhu động ruột. Nhưng nếu lạm dụng quá mức có nguy cơ gây ra những cơn đau quặn ở bụng. Do đó, chỉ nên sử dụng thuốc ở liều thấp vào lần đầu so với liều khuyến cáo và chỉ tăng lên khi thực sự cần thiết. Thuốc nhuận tràng kích thích có hiệu quả trong khoảng thời gian từ 6-12 tiếng nếu là viên uống và chỉ sử dụng tối đa là 1 tuần.
Thuốc nhuận tràng thẩm thấu
Cắt liều táo bón – Lactulose và macrogol tác động bằng cách duy trì lượng dịch chất lỏng trong lòng ruột. Tuy nhiên, thuốc nhuận tràng thẩm thấu có tác dụng rất chậm và cần đến từ 1-2 ngày để phát huy tác dụng. Thuốc lactulose bào chế ở dạng lỏng, còn macrogol bào chế dạng gói bột pha với nước trước khi uống.
Cắt liều táo bón cho trẻ em

Cắt liều táo bón cho trẻ em – Đôi khi nhiều bậc cha mẹ mua thuốc nhuận tràng về để cho con cái mình uống. Do nhận thức sai lầm về cách tạo thói quen đi vệ sinh hàng ngày. Có rất nhiều yếu tố gây ra chứng táo bón cho trẻ như: Chế độ ăn uống, thói quen uống nước ít, ăn ít chất xơ,… Dược sĩ chỉ nên khuyên bệnh nhân cho con ăn đủ chất xơ, uống nhiều nước trong trường hợp này. Nếu điều trị không hiệu quả thì nên đưa con mình đến gặp bác sĩ để thăm khám.
Cắt liều táo bón cho phụ nữ có thai
Cắt liều táo bón cho phụ nữ có thai. Táo bón là triệu chứng thường gặp ở thời kì thai nghén. Nguyên nhân là do sự thay đổi nội tiết gây ra. Theo những báo cáo, ước tính cứ 3 phụ nữ mang thai thì sẽ có 1 người bị táo bón. Để giải quyết vấn đề này thì chỉ cần khuyên bệnh nhân bổ sung đầy đủ chất xơ và uống nhiều nước vào chế độ ăn của mình.
Bổ sung sắt là lời khuyên thường được áp dụng cho phụ nữ có thai. Việc này góp phần làm gia tăng thêm tình trạng táo bón. Không được dùng thuốc nhuận tràng kích thích trong thời gian mang thai, thay vào đó nên lựa chọn thuốc nhuận tràng tạo khối độn cho phân.
Cắt liều táo bón cho người già
Cắt liều táo bón cho người già – Táo bón là vấn đề thường gặp nhất ở đối tượng là người già. Có khá nhiều lý do khác nhau gây ra tình trạng này. Người già ít vận động thể lực, họ sở hữu bộ răng yếu hoặc chỉ sử dụng răng giả nên thường khó nhai kĩ những thức ăn chứa nhiều chất xơ. Người già uống nhiều loại thuốc khác nhau, trong đó có những thuốc có nguy cơ gây ra táo bón.
Hiện này, vẫn tồn tại nhiều quan điểm bảo thủ rằng cần tạo thói quen đi vệ sinh thường ngày cho người già. Nếu người già vẫn muốn sử dụng thuốc nhuận tràng tạo khối độn cho phân thì dược sĩ nên đưa ra lời tư vấn là uống nhiều nước để ngừa tắc ruột .
4. Case lâm sàng trong cắt liều táo bón
Tình huống cắt liều táo bón trong case lâm sàng mà mình đã gặp và điều trị thành công. Trong phần này, mình xin phép được trình bày bài viết theo phong cách riêng. Nếu có bất kì thắc mắc hay quan điểm khác, anh, chị dược sĩ có thể để lại ở phần bình luận để tôi có thể hoàn thiện chuỗi bài viết này.
Case lâm sàng 1 trong cắt liều táo bón
Một ông anh ghé vào nhà thuốc và xin mình tư vấn giúp trường hợp là bạn của anh ta. Bệnh nhân này là phụ nữ và thường xuyên sử dụng nhuận tràng kích thích. Khi dùng thuốc người phụ nữ này gần như bị táo bón liên tục mà không hề biết nguyên nhân.
Mặc dù, chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể) của chị ấy đang ở mức cân bằng giữa cân nặng và chiều cao. Dù vây, chị kia vẫn không đồng ý và mong muốn được giảm cân nhiều hơn. Bên cạnh đó, chị này ăn khá ít và có thói quen ăn uống chưa hợp lí.
Quan điểm của dược sĩ đại học trong case lâm sàng 1
Cắt liều táo bón – Đây là một tình huống phổ biến diễn ra trong cộng đồng. Nhiều chị em bị ám ảnh bởi cái đẹp và mong muốn giữ cân nặng ở mức “thấp nhất”. Mình có khuyên anh ta nên giải thích cho chị kia là chứng táo bón có nguyên nhân do chế độ ăn uống bất hợp lý. Bởi vì khi ăn uống không đủ chất xơ sẽ khiến đường ruột không thể hoạt động bình thường. Mình có gợi ý nên tham gia vào những câu lạc bộ giảm cân lành mạnh.
Quan điểm của bác sĩ trong case lâm sàng 1
Trường hợp này rõ ràng là khó khăn cho dược sĩ. Người phụ nữ trẻ này tiếp tục sử dụng thuốc nhuận tràng là không hợp lý và cô ta nên được tư vấn kĩ. Tuy nhiên, đây là thách thức cho dược sĩ vì bệnh nhân có thể mua thuốc nhuận tràng đơn giản ở bất cứ đâu. Nếu như cô ta gặp rối loạn về ăn uống, hay cô ấy đang rất tự ti về cân nặng của mình và từ chối vấn đề của cô ấy. Cả hai yếu tố trên đều gây khó khăn cho người dược sĩ để can thiệp hiệu quả sao cho tối ưu nhất.
Case lâm sàng 2 trong cắt liều táo bón
Anh Hùng ghé qua nhà thuốc và hỏi mua về thuốc nhuận tràng tốt nhất. Anh Hùng cho biết là anh hộ cho bố anh và ông đã 72 tuổi. Anh cũng không nắm được nhiều về tình trạng hiện tại của bố anh nhưng anh có nghe ông có phàn nàn về việc ông bị táo bón ngày càng kéo dài. Tình trạng này đã kéo dài từ 2-3 tháng nay rồi. Ông đã thử dùng nhiều thuốc nhuận tràng nhưng không thấy cải thiện.
Quan điểm của dược sĩ đại học trong case lâm sàng 2
Cắt liều táo bón – Trường hợp mua thuốc hộ là thách thức đối với dược sĩ nhà thuốc. Không thể khai thác đủ thông tin khiến cho việc đưa ra quyết định của dược sĩ trở nên khó khăn. Trong trường hợp này, dược sĩ nên khuyên bệnh nhân đến gặp bác sĩ để được tư vấn vì tiền sử bệnh kéo dài và đã sử dụng thuốc nhuận tràng kích thích nhưng không được cải thiện.
Quan điểm của bác sĩ trong case lâm sàng 2
Cắt liều táo bón – Trong trường hợp này nên khuyên bệnh nhân đến thăm khám bác sĩ là chính xác. Việc sử dụng thuốc đặt glycerin an toàn và dễ sử dụng trong thời điểm này. Tuy nhiên, cần phải khai thác thêm một số thông tin và tại bệnh viên mới có đủ thiết bị để kiểm tra.
Trên đây là những kiến thức về công thức cắt liều táo bón chi tiết mà Phòng khám Bác sĩ Dung cung cấp. Các bạn có thể thăm khám trực tiếp tại Quảng Bình thông qua địa chỉ
- Trụ sở chính: Thôn Vĩnh Phú Quảng Hòa TX Ba Đồn
- Hoặc đặt lịch thông qua số điện thoại: 084.502.9815.