Thắc mắc: Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không?

Xét nghiệm máu không thể hoàn toàn chẩn đoán ung thư một cách chính xác. Tuy nhiên, nó có thể cung cấp một số dấu hiệu và chỉ số có thể gợi ý về sự xuất hiện của ung thư hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

Việc phát hiện sớm thông qua xét nghiệm máu chỉ là một phần trong quá trình chẩn đoán và theo dõi ung thư. Để đạt độ chính xác cao, cần kết hợp với các xét nghiệm và kiểm tra khác cùng với sự đánh giá chuyên sâu từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

Bài viết dưới đây, Phòng khám Bác sĩ Dung xin giải đáp thắc mắc của nhiều người về xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không? Xin mời các bạn cùng theo dõi chi tiết!

Thực hiện xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không?

Nếu bạn đang thắc mắc liệu xét nghiệm máu có phát hiện được ung thư hay không?

Câu trả lời xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không của dược sĩ Tuấn là Có. Xét nghiệm máu là một trong những xét nghiệm được các bác sĩ ưu tiên sử dụng để chẩn đoán và điều trị ung thư.

Xét nghiệm máu cung cấp thông tin quan trọng về sức khỏe tổng thể và một số dấu hiệu về ung thư. Như mức độ tế bào máu bất thường, chất được sản xuất bởi tế bào ung thư, hoặc hoạt động của các cơ quan nội tạng như gan, thận.

Tuy nhiên, để chẩn đoán ung thư và đánh giá mức độ lan rộng, cần kết hợp với các phương pháp xét nghiệm khác:

• Sinh thiết lõi hoặc chọc hút tế bào: Lấy mẫu tế bào từ vùng nghi ngờ ung thư.
• Xét nghiệm hình ảnh: X-quang, CT scan, MRI, siêu âm, PET-CT để đánh giá kích thước và vị trí của khối u.
• Xét nghiệm nước tiểu: Thông tin về dấu hiệu của ung thư, ví dụ ung thư bàng quang.
• Nội soi: Kiểm tra từng cụm tế bào hoặc mô trong cơ thể, như nội soi phế quản cho ung thư phổi.
• Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân: Dùng cho việc sàng lọc và theo dõi ung thư đại trực tràng.
• U tủy: Xác định tình trạng u tủy sống hoặc sự lan rộng của bệnh trong hệ thống bạch cầu.

Xét nghiệm máu giúp chẩn đoán những bệnh ung thư nào?

Xét nghiệm máu có thể phát hiện các loại ung thư máu như bệnh U lympho Hodgkin, bạch cầu, đa u tủy và U lympho không Hodgkin. Nó cũng cung cấp thông tin quan trọng về các loại ung thư khác, không nhất thiết là ung thư máu.

Thông qua xét nghiệm máu, các chỉ số như sự tồn tại của tế bào ung thư, dấu hiệu của quá trình ung thư hoặc các biểu hiện bất thường trong hệ thống cơ thể có thể được phát hiện. Tuy nhiên, để xác định loại ung thư cụ thể và mức độ lan rộng của bệnh, thường cần sử dụng nhiều phương pháp xét nghiệm và kiểm tra khác nhau.

Xét nghiệm máu là một công cụ quan trọng trong việc phát hiện và theo dõi ung thư, nhưng để chẩn đoán chính xác và xác định phương pháp điều trị, thường cần phải kết hợp với nhiều loại xét nghiệm và phương pháp kiểm tra khác nhau.

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không với các loại xét nghiệm khác nhau

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không tùy thuộc vào đúng loại xét nghiệm được bác sĩ chỉ định. Xét nghiệm máu để phát hiện ung thư sẽ bao gồm 4 loại sau:

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không với công thức máu toàn bộ (CBC)

Xét nghiệm CBC (công thức máu toàn bộ) có thể cung cấp thông tin quan trọng về các loại tế bào máu và mức độ chúng có trong cơ thể. CBC thường bao gồm việc đo lường số lượng tiểu cầu, hồng cầu và bạch cầu.

Một số biến đổi trong CBC có thể liên quan đến ung thư, ví dụ như tăng số lượng bạch cầu có thể là dấu hiệu của một số loại ung thư hoặc sự lan rộng của nó. Tuy nhiên, CBC không thể chẩn đoán trực tiếp ung thư và không cung cấp thông tin cụ thể về loại ung thư hay nơi mà nó có thể xuất phát.

Để đưa ra chẩn đoán chính xác về ung thư, thông thường cần kết hợp CBC với các xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán khác như xét nghiệm hình ảnh (MRI, CT scan), xét nghiệm tế bào (biopsy), hoặc các xét nghiệm khác tùy thuộc vào loại ung thư được nghi ngờ. CBC thường chỉ là một phần của quá trình chẩn đoán toàn diện cho ung thư.

Dấu hiệu sinh học khối u hay marker chỉ điểm u

Các dấu hiệu sinh học hay marker chỉ điểm u là những chỉ số mà xét nghiệm máu có thể phát hiện để hỗ trợ trong việc chẩn đoán và theo dõi ung thư. Tuy nhiên, chúng không luôn cung cấp kết quả chính xác vì có thể bị ảnh hưởng bởi các điều kiện sức khỏe khác ngoài ung thư.

Các loại marker này thường được sử dụng để theo dõi sự phát triển của bệnh hơn là để chẩn đoán ban đầu. Dưới đây là một số ví dụ về các marker thường được sử dụng và loại ung thư liên quan:

• Alpha-fetoprotein (AFP): Sử dụng trong ung thư gan và một số loại ung thư khác như ung thư buồng trứng và ung thư tinh hoàn.
• Beta-2-microglobulin (B2M) và lactate dehydrogenase (LDH): Thường được sử dụng trong các bệnh ung thư máu như đa u tủy, một số loại u lympho và bệnh bạch cầu.
• Calcitonin: Dùng để chẩn đoán ung thư tuyến giáp.
• Kháng nguyên ung thư 125 (CA 125): Thường được sử dụng trong ung thư biểu mô buồng trứng.
• Kháng nguyên ung thư CA 15-3 và CA 27-29: Có thể chỉ ra ung thư vú.
• Kháng nguyên carcinoembryonic (CEA): Có thể phản ánh nhiều loại ung thư như ung thư phổi, ruột kết, dạ dày, tuyến tụy, tuyến giáp, vú và buồng trứng.
• Human chorionic gonadotropin (HCG): Thường được sử dụng trong ung thư tinh hoàn và buồng trứng loại tế bào mầm.
• Kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA): Đối với ung thư tuyến tiền liệt.

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không với protein máu

Xét nghiệm protein máu không phải là phương pháp chẩn đoán chính xác ung thư, nhưng nó có thể cung cấp thông tin quan trọng về mức độ của một số protein cụ thể trong cơ thể, bao gồm globulin miễn dịch. Các biến đổi trong protein máu có thể phản ánh sự thay đổi trong hệ thống miễn dịch, đặc biệt là ở các bệnh liên quan đến đa u tủy.

Tuy nhiên, việc tăng hoặc giảm mức độ protein trong máu không đủ để chứng minh chẩn đoán ung thư. Nó có thể chỉ ra sự biến đổi trong cơ thể nhưng không cung cấp thông tin chính xác về sự hiện diện của ung thư.

Đa u tủy là một trong những bệnh lý liên quan đến sự sản xuất tế bào máu bất thường trong tủy xương. Việc xét nghiệm protein máu có thể cung cấp thông tin hỗ trợ trong việc đánh giá sự thay đổi này, nhưng nó thường đi kèm với các xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán khác để đưa ra kết luận chính xác về bệnh lý này.

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không với tế bào khối u tuần hoàn (ctDNA)

Xét nghiệm tế bào khối u tuần hoàn (ctDNA) đang là một công cụ quan trọng trong việc phát hiện sự hiện diện của tế bào ung thư có mặt trong máu. Những tế bào này có thể di chuyển từ nơi ban đầu phát triển của khối u sang các vùng khác của cơ thể, và việc phát hiện chúng trong máu có thể cung cấp thông tin về sự lan rộng và di căn của ung thư.

Tuy nhiên, việc sử dụng xét nghiệm ctDNA không áp dụng cho tất cả bệnh nhân ung thư mà thường được áp dụng trong việc tìm kiếm di căn của một số loại ung thư cụ thể như ung thư vú, ung thư ruột kết và ung thư tuyến tiền liệt. Quá trình phát hiện tế bào khối u tuần hoàn trong máu có thể cung cấp thông tin quan trọng về sự lan rộng của bệnh và hỗ trợ trong việc xác định chiến lược điều trị phù hợp.

Một số thắc mắc về quá trình xét nghiệm máu

Cần chuẩn bị gì trước khi làm xét nghiệm máu?

Chuẩn bị trước khi làm xét nghiệm máu thực sự phụ thuộc vào loại xét nghiệm cụ thể mà bạn sẽ thực hiện. Tuy nhiên, có một số hướng dẫn chung bạn có thể tham khảo:

• Nhịn ăn: Đôi khi, cho một số xét nghiệm máu, bạn cần nhịn ăn trong khoảng 8-12 giờ trước khi xét nghiệm. Điều này thường áp dụng cho xét nghiệm đo glucose hoặc lipid trong máu. Tuy nhiên, luôn tuân thủ hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ hoặc nhân viên y tế.
• Không uống hoặc uống ít nước: Trước khi xét nghiệm máu, đôi khi cần tránh uống nước hoặc chỉ được uống nước ít. Điều này có thể áp dụng cho một số xét nghiệm cụ thể như xét nghiệm huyết áp.
• Không sử dụng thuốc hoặc thông báo về các loại thuốc đang dùng: Bạn cần thông báo cho bác sĩ hoặc nhân viên y tế về tất cả các loại thuốc bạn đang dùng, bao gồm cả thuốc kê đơn, thuốc bán tự do và các loại thực phẩm bảo dưỡng.
• Nghỉ ngơi hoặc tránh hoạt động vận động mạnh trước khi xét nghiệm: Trước khi xét nghiệm máu, tránh hoạt động vận động mạnh có thể ảnh hưởng đến kết quả của một số xét nghiệm như huyết áp.

Điều gì xảy ra sau khi xét nghiệm máu?

Việc xét nghiệm máu thường không cung cấp kết quả cụ thể về việc có phát hiện ung thư hay không mà thường đánh giá các chỉ số máu thông thường như hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, các chất béo, glucose, và một số chỉ số khác. Những kết quả này có thể cung cấp thông tin về sức khỏe tổng quát, nhưng không phải lúc nào cũng cho biết về việc có sự xuất hiện của ung thư.

Sau khi lấy mẫu máu, việc giữ băng vết châm có thể được khuyến nghị để ngăn chảy máu quá mức và giúp vết châm mau lành. Tránh tập thể dục hay hoạt động vận động mạnh trong vài giờ sau xét nghiệm để tránh làm tăng huyết áp hoặc gây chảy máu tăng lên từ vùng châm.

Việc cảm thấy chóng mặt hoặc ngất xỉu sau khi lấy máu không phổ biến, nhưng nó có thể xảy ra đặc biệt với những người không chịu được việc nhìn thấy máu hoặc có vấn đề về sức khỏe khác. Nếu bạn cảm thấy không khỏe sau khi xét nghiệm, nên nằm xuống và nói chuyện với nhân viên y tế hoặc bác sĩ để được giúp đỡ.

Thời gian để có kết quả xét nghiệm có thể dao động tùy thuộc vào loại xét nghiệm cụ thể mà bạn đã làm. Một số xét nghiệm có thể có kết quả sau vài giờ, trong khi những xét nghiệm chi tiết hơn có thể mất vài ngày đến một tuần để có kết quả chính xác. Điều quan trọng là liên hệ với bác sĩ của bạn để hiểu rõ về thời gian chờ đợi và cách đọc và hiểu kết quả xét nghiệm.

Trên đây là những kiến thức về xét nghiệm máu có phát hiện ung thư không mà Phòng khám Bác sĩ Dung cung cấp. Các bạn có thể thăm khám trực tiếp tại Quảng Bình thông qua địa chỉ

• Trụ sở chính: Thôn Vĩnh Phú Quảng Hòa TX Ba Đồn
• Hoặc đặt lịch thông qua số điện thoại: 084.502.9815.