Đau khi mang thai và cho con bú có thể được điều trị bằng một số thuốc giảm đau thông thường như: Aspirin, paracetamol và các dẫn xuất opioid, với liều lượng thích hợp, không liên quan đến dị tật bẩm sinh. Thuốc chống viêm không steroid không nên được sử dụng trong ba tháng cuối của thai kỳ. Đau khi mang thai không được điều trị có thể ảnh hưởng đến cả mẹ và thai. Vì vậy, phụ nữ bị đau dai dẳng nên được điều trị trước khi mang thai.
Bài viết dưới đây, Phòng khám Bác sĩ Dung xin giải đáp thắc mắc của nhiều người về thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú. Xin mời các bạn cùng theo dõi chi tiết!
1. Có nên sử dụng thuốc giảm đau đầu cho phụ nữ cho con bú

Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Đang cho con bú bị đau đầu uống thuốc gì là thắc mắc của rất nhiều bà mẹ. Vì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nên việc dùng thuốc khi đang cho con bú có thể ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ qua sữa mẹ.
Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Trong những tháng đầu đời, các cơ quan của bé như gan, thận chưa sẵn sàng nên thời gian đào thải thuốc tăng lên, ảnh hưởng nhiều hơn đến bé. Chính vì thế nhiều mẹ khi bị đau đầu muốn uống thuốc đau đầu cho bà bầu nhưng còn băn khoăn không biết có uống được không.
Ở bà mẹ cho con bú, các thuốc trị đau đầu và hạ sốt như paracetamol và ibuprofen được coi là tương đối an toàn ở liều điều trị (do các thuốc này ít bài tiết qua sữa mẹ). Đặc biệt đối với trường hợp của paracetamol, chỉ có khoảng 6% lượng thuốc bài tiết qua sữa mẹ và không gây tác dụng phụ cho trẻ. Ngoài ra, paracetamol dùng trong thời kỳ cho con bú có thể làm giảm khả năng tiết sữa nên mẹ có thể dùng để chữa đau đầu, tuy nhiên bạn nên cân nhắc điều này nếu muốn tiết kiệm sữa mẹ.
Ghi chú: Phụ nữ đang cho con bú không nên dùng các loại thuốc nhức đầu có chứa codein vì chúng có tác dụng ức chế hô hấp của trẻ. Ngoài ra, các bà mẹ cho con bú không nên sử dụng aspirin vì nó có liên quan đến hội chứng Reye (gây sưng gan và não), có thể gây tử vong ở trẻ sơ sinh.
2. Sử dụng thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú và phụ nữ có thai

Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú là một trong những loại thuốc thường được sử dụng cho phụ nữ đang cho con bú. Việc lựa chọn thuốc phải dựa trên đánh giá rủi ro lợi ích toàn diện và đánh giá cá nhân có tính đến các đặc tính dược động học và dược lực học của thuốc và bằng chứng hiện có gần đây nhất. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự bài tiết của thuốc qua sữa mẹ:
- Sữa mẹ có độ pH (7,0-7,2) thấp hơn so với huyết tương (7,35-7,45), có thể gây ra sự ion hóa các bazơ hữu cơ, khiến chúng tồn tại nhiều hơn trong sữa mẹ.
- Thuốc phân tử nhỏ (andlt; 200) dễ thấm vào sữa mẹ.
- Chỉ có dạng tự do, không liên kết được bài tiết qua sữa mẹ. Thuốc liên kết mạnh với protein được hấp thu kém qua sữa mẹ, vì hàm lượng protein trong sữa mẹ chỉ bằng 10% nồng độ trong huyết tương.
- Thuốc tan trong chất béo có thể đi vào sữa mẹ.
Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Paracetamol (acetaminophen)

Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Paracetamol (acetaminophen) được coi là thuốc giảm đau/hạ sốt hàng đầu khi bị sốt và đau ở phụ nữ cho con bú. Nếu dùng đường uống, một lượng nhỏ thuốc được bài tiết qua sữa mẹ, nhưng chỉ ở nồng độ rất thấp gây nguy hiểm. Paracetamol cũng là thuốc điều trị đầu tay cho chứng đau nửa đầu cấp tính ở bệnh nhân đang cho con bú (ACOG 2022). Theo WHO (2002), paracetamol thường được coi là tương thích với việc cho con bú khi dùng ở liều lượng khuyến cáo.
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) được sử dụng rộng rãi để giảm đau trong thời kỳ hậu sản. NSAID thường có tính axit nhẹ so với huyết tương (pH trung bình 7,1-7,2), có độ hòa tan trong lipid thấp và liên kết với protein cao (>90%).
Do đó, tỷ lệ NSAID trong sữa so với huyết tương thường là <1>1 tuần) ở phụ nữ đang cho con bú. Trong số các chất ức chế đặc hiệu cyclooxygenase-2 (COX-2), celecoxib được bài tiết qua sữa mẹ, nhưng phần lớn được bài tiết qua cả huyết tương và sữa 12 giờ sau liều và nồng độ cuối cùng. Nồng độ trong huyết tương ở trẻ sơ sinh có thể giảm xuống dưới giới hạn xác định trong vòng 4 giờ.
Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Aspirin
Aspirin được bài tiết qua sữa mẹ. WHO (2002) cho rằng việc sử dụng aspirin liều thấp không thường xuyên phù hợp với việc cho con bú, tránh điều trị lâu dài và theo dõi trẻ sơ sinh về các tác dụng phụ (tán huyết, chảy máu kéo dài, nhiễm trùng) và nhiễm toan chuyển hóa. Aspirin liều cao (hơn 150 mg/ngày) không được khuyến cáo cho các bà mẹ đang cho con bú vì nguy cơ mắc hội chứng Reye.
Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Indomethacin
Indomethacin được bài tiết qua sữa mẹ và cũng được tìm thấy trong huyết tương của trẻ bú mẹ. Dựa trên các nghiên cứu đã báo cáo, nồng độ indomethacin trong sữa mẹ có thể quá thấp để gây ra tác dụng phụ đáng kể ở trẻ bú mẹ. Do đó, việc sử dụng indomethacin có thể tương thích với việc cho con bú.
Tuy nhiên, vì việc sử dụng đã được báo cáo là gây co giật sớm sau khi sinh, nên cần thận trọng ở trẻ sinh non và trẻ sơ sinh. Giống như indomethacin, diclofenac có thời gian bán hủy ngắn (1 giờ) ở người lớn và liều tương đối là 1,2% ở trẻ sơ sinh; Lượng này có thể quá nhỏ để ảnh hưởng đến em bé. Ibuprofen được phát hiện trong sữa mẹ ở mức dưới 2,5 ng/ml khi người mẹ dùng 400 mg mỗi 6 giờ.
Ngoài ra, thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – ibuprofen cũng được chấp thuận để điều trị cho trẻ em. Do đó, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (2001) đã phân loại ibuprofen là phù hợp cho việc cho con bú. Một loại thuốc tương tự, flurbiprofen, đã được đánh giá ở cả liều đơn và liều lặp lại và cho thấy bài tiết qua sữa mẹ với lượng rất nhỏ (<0>1 tuần) ở phụ nữ đang cho con bú.
Trong số các chất ức chế đặc hiệu cyclooxygenase-2 (COX-2), celecoxib được bài tiết qua sữa mẹ, nhưng phần lớn được bài tiết qua cả huyết tương và sữa 12 giờ sau liều và nồng độ cuối cùng. Nồng độ trong huyết tương ở trẻ sơ sinh có thể giảm xuống dưới giới hạn xác định trong vòng 4 giờ.
Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Opioids
Thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – Opioids được chỉ định cho những bệnh nhân bị đau vừa đến nặng. Rủi ro và lợi ích, bao gồm độc tính ở trẻ sơ sinh (ví dụ, giảm trương lực cơ như đi khập khiễng, khó ăn, an thần, suy hô hấp) nên được xem xét khi kê đơn. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã đưa ra cảnh báo và khuyến cáo rằng không nên sử dụng codein và tramadol để giảm đau cho trẻ em từ 12 tuổi trở lên và trẻ đang bú mẹ.
Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ ưu tiên butorphanol, morphine hoặc hydromorphone hơn các loại thuốc phiện khác vì nồng độ của chúng trong sữa rất thấp, vì vậy chúng không có khả năng ảnh hưởng đến trẻ bú mẹ. Ngoài ra, fentanyl cũng được phân loại là tương thích với việc cho con bú (Brigg’s 2017).
Tuy nhiên, thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – opioid nói chung nên được sử dụng ở liều thấp nhất có hiệu quả và trong thời gian ngắn nhất cần thiết để kiểm soát cơn đau cấp tính. Ngoài việc điều trị trầm cảm, thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) còn được dùng để điều trị đau do nguyên nhân thần kinh (đau dây thần kinh, tổn thương dây thần kinh ngoại vi, v.v.).
Hầu hết các TCA đều có thời gian bán hủy tương đối dài. Điều này có thể dẫn đến việc loại bỏ không hoàn toàn đứa trẻ và tăng nguy cơ tác dụng phụ, đặc biệt là trong thời kỳ sơ sinh. Tuy nhiên, không có tác dụng phụ nào được báo cáo ở hầu hết trẻ em bị phơi nhiễm trong các nghiên cứu đã công bố.
Ngoài ra, TCA trải qua quá trình chuyển hóa lần đầu, vì vậy lượng thực tế mà trẻ hấp thụ ít hơn đáng kể so với nồng độ trong sữa mẹ. Imipramine và nortriptyline là thuốc chống trầm cảm ba vòng được khuyên dùng trong thời kỳ cho con bú.
3. Một số chú ý khi sử dụng thuốc đau đầu cho phụ nữ cho con bú
Mặc dù, thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú – paracetamol và ibuprofen là những loại thuốc trị đau đầu an toàn cho bà mẹ cho con bú, nhưng bạn cũng nên cân nhắc:
- Nếu trẻ mắc các trường hợp sau đây, mẹ cũng phải hỏi ý kiến bác sĩ khi sử dụng paracetamol trong thời kỳ cho con bú: Trước đó; đứa trẻ được sinh ra với cân nặng khi sinh thấp; Đứa trẻ đang được điều trị cho một vấn đề sức khỏe.
- Đọc kỹ thông tin, hỏi ý kiến bác sĩ trước khi mua thuốc để tránh mua phải sản phẩm kết hợp với codein. Nếu cần thiết, mẹ phải dùng với liều lượng ít, trong thời gian ngắn và chú ý theo dõi trẻ. Nếu bé có các biểu hiện như lừ đừ, ngủ li bì, kém dinh dưỡng, nhịp tim chậm, khó thở… thì mẹ phải đưa bé đi khám ngay;
- Dùng thuốc đau đầu đúng theo chỉ định của bác sĩ;
- Không dùng chung thuốc giảm đau chứa paracetamol và ibuprofen với các loại thuốc khác, đặc biệt là thuốc có hoạt chất nêu trên vì có thể gây quá liều. Người dùng cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ khi dùng thuốc, bởi các loại thuốc có thể tương tác với nhau, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và con;
- Hãy cẩn thận theo dõi các triệu chứng của trẻ nếu người mẹ dùng thuốc trong khi cho con bú. Nếu trẻ xuất hiện các biểu hiện như tiêu chảy, bứt rứt, bỏ bú,… mẹ nên ngưng sử dụng thuốc và đưa trẻ đi khám ngay;
- Thông thường, nồng độ paracetamol trong máu đạt cao nhất khoảng 1-2 giờ sau khi uống. Vì vậy, nếu lo ngại về ảnh hưởng của thuốc đối với trẻ, mẹ nên uống thuốc sau khi cho con bú để trẻ có thêm thời gian đào thải thuốc trước khi cho trẻ bú tiếp.
Xem thêm: Uống thuốc giảm đau có hại không?
Tóm lại, có thể lập luận rằng việc lựa chọn thuốc giảm đau trong thời kỳ cho con bú nên được cân nhắc dựa trên tỷ lệ lợi ích-nguy cơ. trong đó paracetamol là lựa chọn đầu tiên; ibuprofen và diclofenac là những lựa chọn phổ biến nhất trong nhóm NSAID vì chúng được sử dụng an toàn trong thực hành lâm sàng trong thời kỳ cho con bú.
Nếu cần dùng chất ức chế COX-2, celecoxib là lựa chọn được khuyến nghị. Đối với cơn đau vừa đến nặng, có thể sử dụng opioid nhưng với liều thấp nhất có hiệu quả và trong thời gian ngắn nhất. Thuốc chống trầm cảm ba vòng có thể được sử dụng cho đau thần kinh.
Trên đây là những kiến thức về thuốc giảm đau cho phụ nữ cho con bú mà Phòng khám Bác sĩ Dung cung cấp. Các bạn có thể thăm khám trực tiếp tại Quảng Bình thông qua địa chỉ
- Trụ sở chính: Thôn Vĩnh Phú Quảng Hòa TX Ba Đồn
- Hoặc đặt lịch thông qua số điện thoại: 084.502.9815.